W sytuacji gdy ktoś odnosi poważne rany lub ulega poważnemu zachorowaniu, jego dalsze życie i zdrowie zależy od udzielenia mu właściwej pomocy medycznej. W medycynie ratowniczej funkcjonuje pojęcie „łańcucha przeżycia”, opisującego ciąg czynności które powinny zostać podjęte aby udzielana pomoc była skuteczna a szanse poszkodowanego na przeżycie - największe. Łańcuch ten rozpoczyna się w momencie zdarzenia a kończy wraz z udzieleniem pomocy w Szpitalnym Oddziale Ratunkowym (SOR). Krytycznym czynnikiem przy udzielaniu pomocy jest upływający czas. Każda z faz działań ratowniczych, aby była skuteczna, musi rozpocząć się w określonym momencie. Każde opóźnienie w niesieniu pomocy może drastycznie zmniejszyć szanse poszkodowanego na przeżycie.
| W przypadku zatrzymania akcji serca lub masywnego krwotoku o przeżyciu poszkodowanego decydują minuty. Z tego powodu ogromnie ważne jest jak najszybsze rozpoczęcie niesienia pomocy |
Pierwszym elementem łańcucha przeżycia jest udzielenie Pierwszej Pomocy Przedmedycznej przez bezpośrednich świadków zdarzenia. Ich rolą jest szybkie wezwanie służb ratowniczych i umożliwienie poszkodowanemu przeżycia do ich przyjazdu. Kluczowe działania tej fazy sprowadzają się do oceny stanu poszkodowanego, udrożnienia dróg oddechowych, zatamowaniu krwotoków i prowadzenia resuscytacji krążeniowo-oddechowej w przypadku gdy doszło do zatrzymania oddechu i krążenia. Działania te powinny być rozpoczęte niezwłocznie i trwać aż do rozpoczęcia kolejnej fazy, którą jest udzielenie Kwalifikowanej Pierwszej Pomocy.
| Zakłada się iż w miastach powyżej 10 tyś mieszkańców mediana miesięczna czasu upływającego od wezwania pomocy do przybycia ratowników nie przekracza 8 minut a czas maksymalny oczekiwania na pomoc to 15 minut. W mniejszych miejscowościach jest to odpowiednio 15 i 20 minut. |
Kwalifikowana Pierwsza Pomoc (KPP) udzielana jest przez ratowników przybyłych na miejsce zdarzania. Celem ich działania jest ustabilizowanie funkcji życiowych poszkodowanego oraz zabezpieczenie go do czasu rozpoczęcia transportu medycznego. Ratownikami tymi mogą być członkowie Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP), Państwowej Straży Pożarnej (PSP), Policji, WOPR, GOPR lub innych służb i organizacji współpracujących z Państwowym Ratownictwem Medycznym (PRM)
Wraz z KPP lub bezpośrednio po niej swoje działania rozpoczynają Ratownicy Medyczni przeprowadzając wstępną diagnozę, rozpoczynając leczenie i przygotowując poszkodowanego do transportu medycznego z wykorzystaniem ambulansu lub śmigłowca.
Kolejną fazą w łańcuchu przeżycia jest medyczny transport do SOR realizowany wyłącznie przez jednostki Ratownictw Medycznego. Jego celem jest dostarczenie Pacjenta do wskazanego przez Dyspozytora Szpitalnego Oddziału Ratunkowego, gdzie rozpoczyna się kolejna faza opieki i leczenia.
| Zakłada się iż od momentu zdarzania do rozpoczęcia udzielania pomocy w SOR nie powinno upłynąć więcej niż 60 minut czyli tzw. „złota godzina przeżycia”. |
